Giám sát, dự báo khí tượng thủy văn chuyên dùng - tính toán điều tiết hồ chứa nước Dầu Tiếng và dòng chảy đến hồ chứa nước Dầu Tiếng - mực nước hạ du tuần 3 tháng 9 (theo Viện Quy hoạch Thủy lợi miền Nam)

I. GIÁM SÁT KHÍ TƯỢNG THỦY VĂN CHUYÊN DÙNG 

1. Lượng mưa tại các trạm khí tượng và điểm đo chuyên dùng

Trong tuần qua, trên lưu vực hồ chứa nước Dầu Tiếng xuất hiện lượng mưa lớn, được phân bố tương đối đều khắp trên diện tích lưu vực. Với lượng mưa lớn nhất ghi nhận được tại trạm Lộc Ninh là 52,45 mm vào ngày 10/9/2021.

Theo thông tin từ Trung tâm dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, hiện nay Gió mùa Tây Nam hoạt động với cường độ trung bình đến mạnh, nên vùng biển từ Bình Thuận đến Cà Mau, từ Cà Mau đến Kiên Giang và vịnh Thái Lan có mưa rào và dông. Trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc xoáy và gió giật mạnh.

Bảng 1. Lượng mưa thực đo tại các trạm trên lưu vực hồ chứa nước Dầu Tiếng (đơn vị: mm)

      Nguồn: https://hochuavietnam.vn/

2. Diễn biến thủy văn và vận hành hồ chứa nước  Dầu Tiếng

Về hiện trạng dòng chảy về hồ: dòng chảy về hồ chứa nước Dầu Tiếng trong tuần qua trung bình là 126,00 triệu m3 với xu thế tăng dần về cuối tuần. Đánh giá chung, đến thời điểm hiện tại dòng chảy về hồ năm 2021 nhỏ hơn so với TBNN và lớn hơn năm 2020.  

Về hiện trạng dung tích hồ: dung tích hồ có xu thế tăng trong tuần qua từ 848,40 triệu m3 ngày 06/9 lên 909,40 triệu m3 ngày 13/9/2021. Tính đến ngày 13/9/2021 dung tích hồ chứa nước Dầu Tiếng chiếm 57% tổng dung tích toàn bộ và chiếm 81% dung tích hữu ích, nhỏ hơn so với TBNN và lớn hơn năm 2020 cùng thời kỳ .

Về hiện trạng mực nước hồ: tương tự xu thế dung tích, mực nước hồ xu thế tăng trong tuần qua, mực nước ngày 13/9/2021 là 20,76 m thấp hơn so với MNDBT là 3,64 m và cao  hơn so với TBNN là 0,01 m.  

Về điều tiết hồ chứa: dự báo trên diễn biến dung tích và mực nước hồ nhận định thấy hồ vận hành cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp khu vực hạ du qua các cống Số 1; Số 2 và Số 3, với dung tích xả khoảng 20 triệu m3, dung tích xả này so sánh dung tích thay đổi từ ngày 06/9/2021 đến 12/9/2021. Riêng ngày 12/9/2021 hồ thực hiện xả tràn với lưu lượng 0,48 m3/s.

Bảng 1. Mực nước cao nhất trước lũ của hồ chứa nước Dầu Tiếng trong mùa lũ (m)

(*) Thời gian vận hành mùa cạn

Nguồn: Quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Đồng Nai (ban hành theo Quyết định Số: 1895/QĐ-TTg ngày 25/12/2019 của Thủ tướng Chính phủ)

        3. Diễn biến thủy văn hạ lưu hồ chứa nước  Dầu Tiếng

Trên sông Sài Gòn: mực nước trên sông Sài Gòn tại hai trạm Dầu Tiếng và Thủ Dầu Một có xu thế giảm trong tuần qua, ảnh hưởng chủ đạo bởi thủy triều. So sánh với năm 2020, giá trị mực nước lớn nhất tuần qua tại trạm Dầu Tiếng ngang bằng nhau, trạm Thủ Dầu Một cao hơn. So với TBNN, cả hai trạm Dầu Tiếng và trạm Thủ Dầu Một đều có mực nước vượt trên mực lũ báo động cấp I.

        Trên sông Vàm Cỏ Đông: hai trạm Gò Dầu Hạ và Bến Lức đều có xu thế giảm trong tuần qua và ảnh hưởng chủ đạo bởi diễn biến thủy triều. Giá trị mực nước lớn nhất trạm Gò Dầu Hạ cao hơn và trạm Bến Lức thấp hơn so với năm 2020 và thấp hơn so với cấp báo động lũ tại các trạm.

        II. DỰ BÁO KHÍ TƯỢNG THỦY VĂN CHUYÊN DÙNG 

1. Nhận định thời tiết khu vực Nam Bộ

Theo nhận định thời tiết của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc Gia, trong tuần đầu tháng 9/2021, MJO (Dao động Madden – Julian (Madden – Julian Oscillation)) chủ yếu góp phần gia tăng đối lưu trên khu vực Ấn Độ Dương, sau đó chuyển đần đến khu vực Thái Bình Dương và ảnh hưởng đến thời tiết các tỉnh phía Nam.  

Tổng lượng mưa (TLM) trên phạm vi cả nước phổ biến cao hơn so với trung bình nhiều năm (TBNN) cùng thời kỳ từ 10-25%.

2. Dự báo lượng mưa khu vực lòng hồ chứa nước Dầu Tiếng

Nguồn mưa dự báo được sử dụng từ kết quả mô hình dự báo mưa toàn cầu. Lượng mưa trên lưu vực hồ chứa nước Dầu Tiếng những ngày tiếp theo biến đổi từ 2-20 mm. Mưa lớn nhất xảy ra vào ngày 16/9/2021 với lượng mưa dự báo trên thượng lưu lưu vực Dầu Tiếng biến đổi từ 5-20 mm.

3. Dự báo dòng chảy đến hồ và diễn biến thủy văn hồ chứa nước  Dầu Tiếng

Về dòng chảy đến hồ: dự báo dòng chảy về hồ gia tăng trong tuần tới, với giá trị dòng chảy về hồ trung bình dự báo khoảng 102,00 m3/s, giá trị dòng chảy lớn nhất vào ngày 13/9/2021 dự báo là 134,42 m3/s.

Về diễn biến dung tích và mực nước hồ: diễn biến dung tích và mực nước hồ dự báo gia tăng trong tuần tới, kết quả dự báo chưa xem xét tới điều tiết cấp nước qua cống; dung tích hồ ngày 17/9/2021 dự báo là 936,71 triệu m3 tương đương 59% dung tích toàn bộ; trong khi đó mực nước hồ dự báo là 20,97 m thấp hơn so với mực nước dâng bình thường (MNDBT) (24,40 m) là 3,43 m.

Bảng 2. Thông số dự báo hồ chứa nước  Dầu Tiếng 5 ngày trong tuần

        4. Dự báo diễn biến thủy văn hạ lưu hồ chứa nước  Dầu Tiếng

Trên sông Sài Gòn: tại hai trạm Dầu Tiếng và trạm Thủ Dầu Một mực nước lớn nhất dự báo giảm trong tuần tới. Ảnh hưởng diễn biến mực nước chủ đạo từ thủy triều. Giá trị dự báo đến ngày 17/9/2021 tại trạm Dầu Tiếng là 0,95 m và Thủ Dầu Một là 1,21 m đều thấp hơn so với các cấp báo động lũ.

Trên sông Vàm Cỏ Đông: xu thế mực nước tương đồng với sông Sài Gòn, mực nước lớn nhất dự báo giảm trong tuần tới do ảnh hưởng của thủy triều. Tại trạm Gò Dầu Hạ mực nước ngày 17/9//2021 dự báo là 0,55 m và tại trạm Bến Lức dự báo là 1,01 m đều thấp hơn so với cấp báo động lũ tại các trạm.

Bảng 3. Kết quả dự báo mực nước tại các trạm hạ lưu hồ chứa nước  Dầu Tiếng

III. DỰ BÁO DÒNG CHẢY ĐẾN HỒ CHỨA NƯỚC DẦU TIẾNG - MỰC NƯỚC HẠ DU

Thang cảnh báo rủi ro thiên tai:

          (*) Vị trí các trạm xem Phụ lục và bản đồ vị trí các điểm dự báo đính kèm.

Nhận định tình hình dòng chảy trong thời gian tới:

- Dòng chảy đến hồ chứa nước Dầu Tiếng giảm trong tuần tiếp theo, mực nước hồ dự báo đạt 20,97 m (tương đương dung tích W: 936,71 triệu m3), ngày 17/9 chưa xem xét tới điều tiết, thấp hơn 3,43 m so với mực nước dâng bình thường;

- Khu vực hạ lưu sông Sài Gòn ảnh hưởng triều và mực nước có xu thế giảm trong tuần tới.

Bảng 4: Mực nước báo động (BĐ)

IV. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

1. Kết luận

Theo đánh giá dòng chảy lũ nhiều năm trên lưu vực hồ chứa nước Dầu Tiếng, thời gian này đi vào thời kỳ giữa mùa lũ trên lưu vực. Vì vậy, dự báo dòng chảy về hồ sẽ có xu hướng gia tăng trong thời gian tới.

Công tác vận hành hồ chứa nước Dầu Tiếng cho tới thời điểm này đảm bảo các thông số hồ chứa phù hợp với Quyết định số 3474/QĐ-BNN-TCTL ngày 01/9/2020 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc ban hành Quy trình vận hành hồ chứa nước Dầu Tiếng và Quyết định số 1920/QĐ-BNN-TCTL ngày 04/5/2021 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phương án tích nước hồ chứa nước Dầu Tiếng năm 2021. Hồ chứa chuẩn bị dung tích đón lũ năm 2021, mực nước hồ thấp hơn khoảng 2,54 m so với quy định trong quy trình vận hành liên hồ chứa theo Quyết định số 1895/QĐ-TTg ngày 25/12/2019 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Đồng Nai.

Dự báo trong những ngày tiếp theo có mưa trên lưu vực hồ chứa nước Dầu Tiếng và hạ lưu hồ chứa nước Dầu Tiếng. Vì vậy, mực nước và dung tích hồ dự báo gia tăng, mực nước hồ dự báo trong trường hợp chưa xem xét điều tiết đến ngày 17/9/2021 là 20,97 m thấp hơn so với MNDBT khoảng 3,43 m. Mực nước tại trạm thủy văn hạ lưu hồ chứa nước Dầu Tiếng trên sông Sài Gòn và sông Vàm Cỏ Đông dự báo giảm trong những ngày tới ảnh hưởng chủ đạo bởi triều.

2. Kiến nghị

Hiện nay khu vực Nam Bộ đã vào thời kỳ mùa mưa, dự báo các hình thái thời tiết như bão, áp thấp nhiệt đới sẽ xuất hiện với tần suất cao và có ảnh hưởng tới diễn biến mưa trên lưu vực, cần tiếp tục theo dõi các bản tin dự báo để có những kế hoạch điều tiết phù hợp.

Khuyến nghị Công ty TNHH MTV KTTL Dầu Tiếng – Phước Hòa, các địa phương hạ lưu hồ chứa nước Dầu Tiếng cần tiếp tục theo dõi các bản tin dự báo của Trung tâm dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc Gia, Viện Quy hoạch Thủy lợi Miền Nam để cập nhật tình hình khí tượng và thủy văn nhằm đảm bảo cập nhật thông tin mới nhất để có những biện pháp ứng phó kịp thời trong điều kiện thời tiết xấu.

Chi cục Thủy lợi sẽ tiếp tục, thường xuyên theo dõi, cập nhật và triển khai bản tin tiếp theo./.

Chi cục Thủy lợi