Giống Mãng cầu ta (Na) Tây Ninh được đặc cách lưu hành

Mãng cầu được xem là một trong những sản phẩm đặc trưng, tồn tại lâu dài trong sản xuất của tỉnh Tây Ninh. Theo số liệu năm 2023, Tây Ninh là tỉnh có diện tích trồng Mãng cầu ta lớn nhất nước với tổng diện tích sản xuất 5.616,7 ha; trong đó, diện tích cho sản phẩm 5.142,5 ha, sản lượng cung cấp ra thị trường ước đạt 74.649,8 tấn/năm. Năng suất bình quân đạt 145,2 tấn/ha. Trên địa bàn tỉnh Tây Ninh có 08 xã có chỉ dẫn địa lý Mãng cầu Bà Đen, sản xuất tập trung: xã Suối Đá, xã Phan, xã Bàu Năng (huyện Dương Minh Châu); xã Tân Hưng (huyện Tân Châu); xã Thạnh Tân, xã Tân Bình, phường Ninh Thạnh, phường Ninh Sơn (thành phố Tây Ninh).

Về chất lượng: mãng cầu Bà Đen có tỷ lệ hàm lượng đạm, đường tổng số, năng lượng (calories) cao với độ pH trung tính, ngoài ra trong nạc trái mãng cầu còn có chứa nhiều nguyên tố vi lượng như kali, kẽm, magiê, mangan, sắt, can xi và giàu các loại vitamine như B1, C…Với đặc điểm là trái to, thịt dai, mùi vị thơm ngon, mãng cầu Bà Đen có mặt trên tất cả các thị trường tiêu thụ lớn của cả nước.

Hiện nay có 4 nhóm giống mãng cầu ta được trồng phổ biến, tuy nhiên chỉ có nhóm giống mãng cầu dai là được người dân ưa chuộng do có năng suất cao, chất lượng tốt có khả năng tiêu thụ trong nước và xuất khẩu. Mãng cầu ta có thể nhân giống vô tính và hữu tính. Trong sản xuất biện pháp nhân giống bằng hạt vẫn được người dân áp dụng rộng rãi do chi phí thấp, cây trồng từ hạt có độ đồng đều tương đối so với một số cây ăn quả khác. Biện pháp ghép ít được áp dụng do khó làm, chi phí cao. Tuy nhiên vườn mãng cầu trồng bằng cây nhân giống vô tính cần được quan tâm nhằm tạo vườn cây thuần giống giúp ổn định năng suất, phẩm chất tốt, đồng đều, đáp ứng được yêu cầu trong quá trình tiêu thụ sản phẩm.

Nhằm bảo tồn và phát triển giống cây mãng cầu bản địa có giá trị kinh tế cao, bảo vệ đa dạng sinh học, nguồn gen, góp phần phát triển thương hiệu mãng cầu Tây Ninh, Sở Nông nghiệp và PTNT đã phối hợp với UBND huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh đăng ký cấp thẩm quyền công nhận lưu hành đặc cách giống cây mãng cầu ta (na) tại Điều 16 Luật Trồng trọt.

Qua đó, giống mãng cầu bản địa (bông xoắn, bông thẳng) của tỉnh Tây Ninh đã được Bộ Nông nghiệp và PTNT cho phép được lưu hành đặc cách tại Quyết định 326/QĐ-TT-CCN ngày 08/7/2024 của Cục Trồng trọt về việc công nhận lưu hành đặc cách giống cây trồng, đối với giống Mãng cầu (na) của tỉnh Tây Ninh.

          Đây là bước tiến mới trong phát triển giống của Tây Ninh, tạo ra cây giống có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm mãng cầu. Ý nghĩa của việc công nhận lưu hành đặc cách giống cây trồng đối với giống mãng cầu ta (na) của tỉnh Tây Ninh tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ sở kinh doanh giống Mãng cầu bản địa có chứng nhận nguồn gốc xuất xứ của giống, đảm bảo chất lượng nguồn giống từ địa phương và đặc biệt quan trọng là mang thương hiệu Mãng cầu Tây Ninh có mã số lưu hành trên toàn quốc là CNLH.2024.76

Để thực hiện tốt công tác quản lý chất lượng giống cũng như sử dụng Chỉ dẫn địa lý “Bà Đen” cho sản phẩm quả mãng cầu Tây Ninh, Sở Nông nghiệp và PTNT đề nghị:

1. Các tổ chức, cá nhân trồng và sản xuất giống mãng cầu đã được cấp Quyết định bảo hộ giống cây trồng cần tiếp tục áp dụng tốt các quy trình sản xuất như: chương trình quản lý dịch hại IPM, ICM…, quy trình thực hành nông nghiệp tốt VietGAP, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất để bảo tồn, nhân giống, cải thiện giống cây mãng cầu mang lại hiệu quả, chất lượng cao hơn.

2. Các tổ chức, cá nhân sản xuất, buôn bán giống cây mãng cầu ta trên địa bàn tỉnh liên hệ Sở Nông nghiệp và PTNT để được hỗ trợ, cấp uỷ quyền kinh doanh đối với giống cây mãng cầu đã được cấp Quyết định công nhận lưu hành đặc cách.