HƯỚNG DẪN KỸ THUẬT CẢI TẠO AO NUÔI TRỒNG THỦY SẢN

      Việc cải tạo ao nuôi trồng thủy sản sau một vụ nuôi là rất quan trọng, bởi sau một vụ nuôi thì chất thải, thức ăn dư thừa, mầm bệnh... đều tích tụ ở đáy ao, ngấm vào nền đáy và bờ ao. Đặc biệt là các ao nuôi sử dụng thức ăn tươi sống để nuôi cá lóc, cá trê, ba ba … thức ăn tươi dư thừa trong quá trình nuôi phân hủy không hết gây ô nhiễm nghiêm trọng đáy ao. Những ao nuôi này nếu không cải tạo tốt mà tiếp tục nuôi vụ tiếp theo thì tiềm ẩn nhiều nguy cơ phát sinh dịch bệnh, ảnh hưởng đến tăng trưởng và phát triển của thủy sản nuôi. Vì thế, cần cải tạo ao nuôi tốt để tạo môi trường thuận lợi cho sự sinh trưởng và phát triển của cá, nâng cao năng suất, sản lượng và hiệu quả của vụ nuôi. Cải tạo ao nhằm tạo điều kiện tốt nhất về môi trường và tạo nguồn thức ăn tự nhiên phong phú cho thủy sản nuôi sinh trưởng tốt trong chu kỳ sản suất mới. Phương pháp cải tạo ao gồm các bước sau:

     1. Chuẩn bị ao

- Tát cạn ao, tu sửa bờ ao, cống cấp thoát nước, vét bùn đáy chỉ để lại mức 10 - 20 cm nhằm làm tăng độ sâu nước ao và giảm sự biến động nhiệt độ trong ngày, đồng thời cải taọ điều kiện các yếu tố thuỷ hoá ở đáy như CO₂, 0₂, H₂S, NH₃.... san phẳng đáy ao để thuận tiện thu hoạch thủy sản.

- Phun chế phẩm vi sinh giúp phân hủy chất hữu cơ, chất thải độc hại còn ngấm trong đất, đáy ao.

     2. Bón vôi

- Khử trùng đáy ao bằng vôi bột; rắc vôi quanh bờ ao và đáy ao còn giúp môi trường đáy tơi xốp, giúp pH môi trường nước luôn luôn ổn định ở mức kiềm yếu, kích thích các phiêu sinh vật làm thức ăn của cá phát triển tốt và tăng hiệu quả của các loại phân bón, tăng hàm lượng Ion Ca có lợi cho sinh trưởng của cá.

- Mặt khác bón vôi có tác dụng diệt ký sinh trùng gây bệnh, diệt các loại cá tạp, cá dữ có hại cho thủy sản nuôi. Lượng vôi bón tuỳ thuộc vào pH đất, có thể bón với liều lượng 5 - 7 kg/100 m², 10 - 15kg /100m² hoặc nhiều hơn sao cho pH ổn định trên 6,5. Nếu ao bị ô nhiễm có thể bón đến 20kg/100m² sau đó tháo nước vào tháo rửa 1-2lần.

- Rải vôi đều khắp ao.

    3. Phơi ao

- Dưới tác dụng của ánh sáng mặt trời, nguồn chất hữu cơ còn lại trong đáy ao (thức ăn thừa, chất thải của thủy sản) sẽ bị phân hủy thành các chất vô cơ ít gây ảnh hưởng đến ao nuôi, giải phóng các chất độc tích tụ trong đất.

- Thời gian phơi ao phụ thuộc vào thời tiết khí hậu để đảm bảo ao có thể đạt tiêu chuẩn phơi khô. Thời gian phơi đáy tối thiểu 07 ngày.

- Tiêu chuẩn ao sau khi phơi: đáy ao khô, nứt chân chim

     4. Cấp nước vào ao

- Nguồn nước phải chủ động, không bị ô nhiễm.

- Giàu ôxy, hàm lượng oxy hòa tan nên ở mức ≥ 4mg/ lít; pH: 7 - 8,5.

- Tiến hành cấp nước vào ao thành 2 lần:

+ Lần 1: Cấp nước vào ao với mực nước 0,3 - 0,5 m, sau đó bón phân gây màu và ngâm ao 3 - 5 ngày.

+ Lần 2: Cấp đủ mực nước theo yêu cầu.

- Nước cấp vào ao phải được lọc qua túi lọc gắn vào cửa cống hoặc đầu ra của máy bơm, để tránh cá tạp, cá dữ xâm nhập vào ao

    5. Bón phân gây màu nước

Để tăng cường nguồn thức ăn tự nhiên cho ao nuôi phải gây màu nước ngay từ ban đầu. Bón phân có tác dụng bổ sung muối dinh dưỡng tăng cường số lượng vi khuẩn và chất hữu cơ hoà tan trong vùng nước.

Có thể dùng phân hữu cơ và phân vô cơ để gây màu nước cho ao.

- Phân hữu cơ: có thể sử dụng phân chuồng hoặc phân xanh để bón lót (chú ý: phân chuồng phải được ủ hoai; phân xanh: không dùng các loại cây có vị đắng, có chất độc, chất dầu như: lá xoan, xương rồng, lá bạch đàn…). Liều lượng sử dụng: phân chuồng 300 kg/100 m², phân xanh từ 300 - 500 kg/100 m².

- Phân vô cơ: có thể dùng phân lân kết hợp với phân đạm hoặc NPK. Liều lượng sử dụng: 0,2-0,4 kg/100m², tỷ lệ đạm/lân: 2/1. Chú ý: hòa tan vào nước và tạt đều khắp mặt ao. Tuyệt đối không được bón trực tiếp phân vô cơ vào nền đáy ao. 

Đối với ao nuôi công nghiệp tùy đối tượng nuôi ta chỉ nên dùng phân vô cơ hoặc phân vi sinh để bón ao tạo cơ sở thức ăn tự nhiên ban đầu tránh dùng các loại phân hữu cơ để hạn chế ô nhiễm đáy ao sau này.

Sau khi hoàn thiện các bước, thấy nước lên màu xanh đọt chuối là ta tiến hành thả cá, bắt đầu vụ nuôi mới.

Nếu việc cải tạo ao làm đúng kỹ thuật có thể làm giảm chi phí từ 5 - 10% và giúp tăng tỷ lệ sống của cá nuôi thương phẩm từ 5 - 15%./.