Tuy không phải là bệnh cấp tính nhưng bệnh bội thực dạ cỏ trâu bò là bệnh thường gặp trong chăn nuôi trâu bò và đòi hỏi phải phát hiện và điều trị kịp thời, đúng kỹ thuật, bệnh  sẽ lâu khỏi, dễ tái phát và có thể dẫn tới tử vong, gây thiệt hại cho người chăn nuôi.   Tuy không phải bệnh cấp tính, nhưng nếu không biết cách điều trị phù hợp.

Sau đây chúng tôi giới thiệu biện pháp điều trị bằng thuốc đông y kết hợp, chi phí thấp, tỷ kệ khỏi bệnh cao để bà con tham khảo.

Nguyên nhân

            Bệnh phát sinh khi mà lượng thức ăn dư thừa tồn tại trong dạ cỏ không tiêu hoá kịp . Nguyên nhân do người chăn nuôi cho trâu bò ăn quá nhiều loại thức ăn trong khoảng thời gian ngắn.

Gia súc ăn quá nhiều thức ăn khó tiêu gây trương nở trong dạ cỏ (thức ăn họ đậu, thức ăn tinh dạng hạt như ngô, thóc...); ăn nhiều thức ăn khô (rơm, rạ ), quên cho trâu bò uống nước; để gia súc nhịn đói lâu ngày rồi đột nhiên cho ăn no; bò sữa, bò thương phẩm vỗ béo nuôi nhốt, thiếu vận động...

Cơ chế sinh bệnh

Những loại thức ăn trên khi vào dạ cỏ, trương nở và tích lại, chèn ép thành dạ cỏ dẫn đến thiếu máu. Lúc đầu dạ cỏ tăng nhu động, sau giảm dần và mất hẳn. Con vật đau bụng, làm ức chế nhu động ruột, bí ỉa, táo bón. Nếu không điều trị kịp thời có thể bị trướng hơi hoặc bị liệt dạ cỏ, dẫn đến tử vong.

Triệu chứng và chẩn đoán

Triệu chứng: Con vật ít đi lại, thường ngoảnh đầu nhìn bụng trái, biểu hiện đau bụng, thích đứng. Nếu nặng, con vật lăn lộn do những cơn đau bụng. Lõm hông trái đầy như vừa ăn no. Lấy nắm tay ấn mạnh  lên hõm hông trái ta thấy để lại hố lõm. Kiểm tra phân  qua trực tràng thấy chắc như túi bột.

Chẩn đoán: Xác định rõ nguyên nhân, do thức ăn hay chế độ chăm sóc.

Điều trị

Cho nhịn ăn 1-2 ngày nhưng phải cho uống đủ nước (nếu gia súc không tự uống nước phải đổ cho nó mỗi lần 7-10 lít nước ấm có hòa thêm ít muối ăn, ngay sau khi uống thuốc nam ).

Tăng cường nhu động dạ cỏ bằng cách xoa rượu gừng vào lõm hông trái theo chiều kim đồng hồ nhiều lần. Sau đó dùng đòn khiêng đưa qua bụng dưới gia súc nâng lên hạ xuống từ từ. Cứ 1 giờ tác động như trên khoảng 15 phút. Cách làm trên được duy trì cho đến khi  trâu bò ợ hơi lên và nhai lại thì thôi.

 Tiêm bắp Cafein 20-25mg/kg trọng lượng, Stricnin 0,05-0,15 gam/ ngày, Vitamin B1:2-3 mg/kg trọng lượng ,Vitamin C :3-5 mg/kg trọng lượng, Glucoza 10% 1.000 ml để trợ sức, trợ lực:

Thuốc nam: Gừng củ 100-200 gam, tỏi 50-100 gam, dọc khoai nước (khoai mon, dọc dáy ): 1kg, lá trầu không :150-200 gam, rượu trắng: 100-150 ml. Các loại lá, củ trên giã nhỏ riêng từng loại, hoà trong 1 lít nước, vắt kiệt, bỏ bã, đổ rượu vào cho uống, ngày 2 lần.

Để phòng bệnh tái phát trở lại sau khi điều trị khỏi phải cho trâu bò ăn thức ăn dễ tiêu, c chia khẩu phần thức ăn ra và cho ăn nhiều lần/ngày trong tuần đầu khỏi bệnh.