Tác dụng của OZONE  trong sản xuất và đời sống

 

Minh Nhuận

 

Như chúng ta đã biết khi công nghiệp phát triển thì việc ô nhiễm môi trường không ít thì nhiều sẽ xảy ra,  nguồn nước và không khí bị ô nhiễm là nguyên nhân của hầu hết các dịch bệnh cho con người, vật nuôi, đồng thời ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng thành phẩm của một số ngành mà chất lượng sản phẩm phụ thuộc vào nguồn nước nguồn nước: Chế biến thực phẩm, nuôi trồng thuỷ sản.

 

Trong những năm gần đây người tiêu dùng trong nước tìm mua các thiết bị tạo khí ozone để giải quyết các vấn đề về ô nhiễm về nguồn nước, khử mùi và phòng dịch trong chăn nuôi, bảo vệ sức khoẻ cho con người...Như vậy chúng ta thử tìm hiểu xem khí ozon là gì.

 

Năm 1785 ông Van Marum nhà bác học người Đức đã phát hiện ra khí O3.  Năm 1840 nhà khoa học Schonbien đặt tên là “ozone” ozone gồm 3 nguyên tử oxy là một chất khí không màu, mùi hăng nồng, ở nồng độ cao có ánh tím, tan trong nước, có khả năng oxy hoá mạnh. Trong tự nhiên nồng độ ozone phân bố ở tầng ozone 10 –20ppm; Đại dương 0,05ppm; Rừng cây 0,01ppm; Khu dân cư 0,005ppm.

 

Về tính chất hoá học:

 

Tốc độ phân huỷ cao; Khả năng oxy hoá khử mạnh; Phản ứng các chất như: mangan, sắt, hydrosulfur, oxit nitơ, phenol...

 

Nguyên lý tạo ozone:

 

Khí ozone được tạo ra từ nguyên lý sau: Dùng một điện trường cao thế tác động lên dòng khí có chứa oxy được bơm từ ngoài vào, dưới tác động của điện trường cao thế tách oxy phân tử thành oxy nguyên tử  và oxy nguyên tử kết hợp với oxy phân tử tạo thành O3 hay ozone.

 

Ozone trong tự nhiện là do tạo ra từ sấm chớp, sóng của đại dương, thác nước.

 

Các ứng dụng của ozone:

 

·        Trong đời sống:

 

Rửa thực phẩm: Sục khí ozone vào nước rửa cuối cùng và ngâm rau quả trong thời gian 5 – 7 phút. Diệt trứng sán, vi khuẩn,  giữ cho thực phẩm tươi lâu hơn.

 

Xử lý nước uống: Sục khí ozone vào nước cấp thuỷ trong thời gian khoảng 10 phút dùng để uống. Sục khí ozone vào bình lọc nước của gia đình trong thời gian khoảng 15 phút dùng để uống. Diệt khuẩn, loại hợp chất hữu cơ, lắng khử phèn và các mùi vị lạ.

 

Về vệ sinh cá nhân: Sục khí ozone liên tục vào thùng hoặc bồn tắm (sục liên tục trong thời gian tắm rửa). Tắm rửa bằng nước có pha ozone hoặc dùng cục sủi khí chà nhẹ lên vùng da bị viêm nhiễm.

 

Thanh trùng không khí trong phòng: Đặt máy vào phòng nơi cần xử lý, cho máy hoạt động 15 phút đối với phòng kín, 45 phút cho phòng thoáng (10 x 40m).

 

Đưa ống dẫn khí vào tủ quần áo, các ngăn kéo. Tác dụng diệt khuẩn, khử mùi khói thuốc lá, khử mùi phòng lạnh.

 

Rửa chén, đĩa: Sục khí ozone vào nước rửa lần cuối và ngâm chén trong thời gian 10 phút. Sục khí trực tiếp vào tủ đựng chén đĩa để khử trùng. khử dầu mỡ, mùi tanh, khử chất tẩy rửa.

 

Khử mùi:

 

Sục khí vào tủ lạnh để khử mui, giặt khăn mặt, khăn trải bàn.

 

Sục khí ozone vào nước cuối cùng và ngâm khăn trong thời gian 10 phút.

 

Sục khí trực tiếp vào tủ đựng khăn để diệt trùng.

 

Xử lý nước trong nuôi cá cảnh, hải sản tươi sống.

 

Sục khí ozone vào bể nước khoảng 10 phút, để khử mùi tanh, tạo oxy nuôi ca, diệt khuẩn phòng bệnh.

 

·        Trong sản xuất:

 

 Ứng dụng trong trồng trọt:

 

Cải tạo đất: Dùng nước ngậm ozone hoặc khí tưới (phun) vào đất khi cày xới có tác dụng khử khuẩn, khử mầm bệnh tăng độ tơi xốp...

 

 Xử lý nước phục vụ cho trồng trọt: Dùng khí ozone xử lý cho nước để  tưới nước đối với rau an toàn (nước ngậm ozone giúp phòng trừ cho một số nấm bệnh cho cây trồng).

 

 Đặc biệt là bảo quản trái cây.

 

Giữ tươi trái cây lâu hơn,  kéo dài thời gian bảo quản, khử lượng thuốc trừ sâu.

 

Trong chăn nuôi:

 

 Nuôi trồng thuỷ sản: Xử lý nguồn nước, khử phèn, khử màu, khử các chất hữu cơ, cung cấp oxy hoà tan. Xử lý nguồn thức ăn như khử khuẩn khử nấm.

 

 Chăn nuôi gia xúc gia cầm: Xử lý nguồn nước, cung cấp nước uống phòng các bệnh đường tiêu hoá ở gia xúc, gia cầm, nước dùng tắm vệ sinh vật nuôi, vệ sinh chuồng trại, đề phòng các bệnh ngoài da, khử các mùi hôi.

 

Một số kết quả qua xử lý.

Loại trái cây	Nồng độ ozone	Thời gian	Nhiệt độ	Kết quả
Chuối	1,5 – 7ppm	liên tục	phòng lạnh	Kéo dài thời gian bảo quản
Cam	40ppm	liên tục	t0 thường	Kéo dài thời gian bảo quản
Rau	0,3 –20ppm	30 –60 phút	t0 thường	Bảo quản 42 –44 giờ
Thịt (heo, bò, dê cừu)	618/m3	2giờ/lần/ ngày	200c	Bảo quản 20 ngày
Pho mát	0,02ppm	liên tục	150c	bảo quản 11 tuần

 

 

 

Một số chú ý trong sử dụng thiết bị sinh ozon:

 

Cách lắp đặt.

 

Đặt máy nơi thích hợp, tiện sử dụng điện, cắm phích vào nguồn điện, sử dụng công tắc nguồn để mở và tắt máy, dùng ống dẫn khí để xử lý nước, không khí,....

 

Đặt máy nơi thoáng mát, sạch sẽ, không để nước tiếp xúc trực tiếp với các thiết bị trong máy, tránh gần các thiết bị điện khác: Radio TV... Tránh xa lửa, nơi dễ phát lửa (cầu dao điện, bếp điện). Không sử dụng nước nóng trên 400c.

 

Một số hết quả thực tế:

 

Theo bài viết của Bích Hạnh trong cuốn “Khuyến nông Việt Nam” số 1/2006 của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia:... Từ dung dịch hoạt hóa anolit (dân thường gọi ozone) được thế giới sử dụng cách đây ít nhất là 15 năm để diệt khuẩn, đây là lần đầu tiên được sử dụng diệt virus H5N1, dung dịch anolit là sản phẩm điện phân từ muối anolit có chứa rất nhiều H2O2, O3, Cl... có tính sát khuẩn rất mạnh, khác với các máy sục khí ozone được bán trên thị trường, chỉ tạo ra ozone. Tại Trung tâm Chuẩn đoán Thú y Trung ương, dung dịch anolit hòa vào nước chứa virus H5N1 và bơm vào trứng gà có chứa phôi nhiễm H5N1, sau khi tiếp xúc với với anolit kết quả kiểm tra cả hay đều âm tính. Trứng sau khi được rửa bằng dung dich này, vi khuẩn gây bệnh trên giảm từ 10.000 –100.000 lần, với các dụng cụ giết mổ (bàn inox, dao, thớt) khi ngâm hoặc lau bằng dung dịch anolit giảm 100 –1000lần. Vì vậy tại Trung tâm Nghiên cứu Thụy Phương dung dich anolit cũng được dùng để tẩy uế chuồng trại, nhà ấp, khử trùng trứng ấp, tác dụng của anolit gần tương đương với formol và thuốc tím. Nhược điểm không khử trùng được lâu, chỉ trong 24 gờ sẽ mất tác dụng...

Tóm lại nước ozone có tác dụng diệt khuẩn, khử mùi, khử màu, khử phèn trong nước, oxy hoá hoàn toàn một sô chất độc hại, khử một số kim loại nặng, làm tăng hàm lượng oxy hoà tan trong nước, không dư lượng độc hại cho con người, thân thiện với môi trường./.