Chi cục Chăn nuôi và Thú y: Tổ chức bình tuyển, đánh giá ngoại hình thể chất bò đực giống trên địa bàn tỉnh Tây Ninh

I. TÌNH HÌNH CHĂN NUÔI BÒ ĐỰC GIỐNG

Tình hình chăn nuôi bò trên địa bàn tỉnh đang phát triển với tổng số lượng đàn bò đến tháng 9 năm 2017 là 8.685 con, trong đó 451 con bò đực giống.

Nhầm nâng cao năng suất, chất lượng giống bò, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm chăn nuôi bò của tỉnh, tăng khả năng cạnh tranh của sản phẩm chăn nuôi trên thị trường, phát triển chăn nuôi bò theo hướng bền vững và thực hiện Kế hoạch số 968/KH-SNN ngày 8/5/2017 của Sở Nông nghiệp và PTNT về quản lý heo và bò đực giống trên địa bàn tỉnh Tây Ninh giai đoạn 2017-2020, hàng năm Chi cục Chăn nuôi và Thú y hướng dẫn, chỉ đạo Trạm Chăn nuôi và Thú y huyện, thành phố phối hợp với các đơn vị có liên quan tiến hành kiểm tra đánh giá chất lượng heo và bò đực giống trên địa bàn quản lý.

II. MỘT SỐ CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ NGOẠI HÌNH THỂ CHẤT BÒ ĐỰC GIỐNG

1. Đặc điểm giống, thể chất, lông da

Tùy vào từng giống sẽ có các điểm đặc trưng riêng về ngoại hình nhưng nhìn chung cơ thể phải khỏe mạnh, tầm vóc to lớn, thể chất chắc chắn, cân đối, dài đòn, bộ xương chắc, phát triển các khớp chắc chắn, cử động dứt khoát.

Màu lông đặc trưng riêng cho từng giống bò. Một số giống bò có u vai thì u vai phát triển, hiện rõ nét theo đặc điểm. Da mỏng, bóng láng, lông óng mượt.

Tính nhanh nhẹn thể hiện đặc điểm giới tính, có giới tính đực rõ rệt.

Phần trước phát triển, cao hơn so với phần sau, phần sau chắc gọn.

Bò đực giống phải thể hiện rõ tính hăng nhưng không dữ với người.

2. Đầu và cổ

Đầu to và dài vừa phải, có hình dáng bò đực rõ rệt, trán rộng và hơi lõm. Không chọn con có đầu quá to và thô.

Trán rộng, mắt to và sáng, lanh lợi.

Tai dài vừa phải.

Sống mũi thẳng, mũi nở, bóng ướt.

Mõm to, hàm khoẻ, miệng rộng

Cổ dài, đậm và khoẻ. Đầu và cổ kết hợp tốt. Cổ kết hợp cân đối và chắc chắn với vai và ngực. Yếm to, phát triển,dày,đặc trưng cho từng giống.

Vai nối liền hài hoà với cổ và thân trước

3. Vai, ngực, đùi trước

Vai dài, rộng, phẳng và chắc chắn khoẻ mạnh. Vai nối liền hài hoà với cổ và thân trước. Ngực rộng, sâu và ức nở. Xương sườn ngực dài thưa và cong về phía sau. Vòng ngực lớn hơn vòng bụng. Vai và ngực kết hợp tốt.

4. Lưng, sườn, bụng

Lưng rộng, dài, không võng. Các đốt  sống giữa lưng kết cấu chắc khoẻ. Hông  rộng. Đường sống lưng hông đuôi thẳng. Không chọn những con lưng hẹp, yếu, hông lõm. Bụng phát triển cân đối, sâu tròn và gọn, các xương sườn bụng dài, thưa và cong về phía sau.

Lưng dài, đường sống lưng hông đuôi thẳng

5. Mông và đùi sau

Mông dài và rộng, dốc vừa phải.

Gốc đuôi thụt không sâu, đuôi dài, thẳng và cân xứng, chùm lông đuôi nhiều, mềm mượt. Đuôi cử động bình thường.

Đùi sau to khỏe, rắn chắc, dài, to. Đùi sau to hơn đùi trước. 

     Mông rộng dốc vừa phải; đuôi dài,thẳng  

6. Bốn chân

Bốn chân chắc và khoẻ, khoảng cách giữa 4 chân rộng. Chân to, thẳng, gân gốc.

Hai chân trước thẳng đứng, 2 chân sau có góc khoeo không thẳng hoặc gấp quá.

Cơ và gân đùi săn và khoẻ, khớp bàn kết hợp cân đối với ống chân.

Móng chân tròn và tương đối khít, đen, bóng. Đi đứng nhanh nhẹn, tự nhiên và khoẻ mạnh.

Không chọn những con có kiểu chân vòng kiềng, xương cổ chân trước cong, chân voi...

7. Vú và bộ phận sinh dục

Bộ phận sinh dục phát triển bình thường. 2 dịch hoàn phát triển tốt, tinh hoàn to, đều, không thòng, không mắc bệnh. Dương vật cử động bình thường trong bao quy đầu.

II. THỰC HIỆN ĐÁNH GIÁ NGOẠI HÌNH THỂ CHẤT BÒ ĐỰC GIỐNG

Hàng năm, Trạm Chăn nuôi và Thú y các huyện phối hợp với các đơn vị Trạm Khuyến Nông, Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện (cụ thể là tổ công tác cấp huyện) thực hiện đánh giá ngoại hình thể chất bò đực giống, để loại thải những con không đạt chất lượng, chọn giữ lại những con có chất lượng tốt dùng để làm giống, giúp cải thiện chất lượng đàn heo giống ở địa phương.

Hình thức đánh giá bằng cách cho điểm và nhân hệ số của mỗi bộ phận cơ thể. Điểm tối đa là 5 điểm, thấp nhất là 1 điểm, sau đó nhân với hệ số của từng bộ phận cơ thể, nếu tổng điểm ≥ 70 điểm được đánh giá là "đạt", nếu tổng điểm <70 điểm là "không đạt".

Mức độ cho điểm: Rất điển hình, tốt: 5 điểm; Phù hợp yêu cầu: 4 điểm; Có 1-2 nhược điểm nhẹ: 3 điểm; Có nhiều nhược điểm nhẹ hoặc 1 nhược điểm nặng: 2 điểm; Có 2 nhược điểm nặng trở lên cho 1 điểm.

Nếu tổng điểm ≥ 70 điểm được đánh giá là "đạt", nếu tổng điểm <70 điểm là "không đạt".

Ngoài ra, còn có các đợt bình tuyển đột xuất khi cần thiết. Đối với những hộ thay đực giống mới thì cần phải đăng ký bình tuyển, cấp thẻ tai, lập hồ sơ theo dõi, liên hệ Trạm Chăn nuôi và Thú y của huyện/thành phố để được hướng dẫn. Thủ tục bình tuyển như bình tuyển định kỳ hàng năm.

Phòng Chăn nuôi - Chi cục Chăn nuôi và Thú y